नेपालीहरुको महान चाड दशैले हामीलाई घप्लक्कै छोपिसकेको छ । बजारमा उपभोक्ताहरुको चहलपहल सामान्य अन्य समय भन्दा चौवर बढेको छ । चाडका समय आवश्यक आधारभूत बस्तुहरुको जोहोका लागि सबको गणतव्य बजार हुनु स्वभाविक छ । बजार यस्तो समय आम उपभोक्ताको लागि घातक हुने गरेको छ । सर्वसाधारण बजारबाट शोसित हुने परम्परा पुरानै हो । यतीवेला उपभोक्ताहरु बजारमा आर्थिक रुपमा ठगीने, मानसिक रुपमा त्रासमा पर्ने तथा पीडित हुने गरेको छ । यथार्थमा उपभोक्ताहरुको हक र अधिकारको विषय यस्ता समयमा ओझेलमा पर्ने गरेको छ ।
बजार उपभोक्ता मैत्री होईन, त्रासदी बन्दैछ खाद्यान्न, लत्ता कपडा, ग्यास, पेट्रोलियम लगायत सवैमा उपभोक्ताहरुको भिड बढ्दो छ । ग्यासको अभाव समस्या चर्कीदैछ, त्यहां उपभोक्ताहरुको मारामारको भिडछ हप्तौ कुर्दासम्म उपलव्धता छैन, खाद्यान्यमा उत्तीकै भीड छ तर राम्रा र स्तरिय बस्तुहरु पाउन सकेको छैन । लत्ता कपडा पसलहरु उत्तीकै लामबद्ध छन् तर उपभोक्ता सुरक्षित त्यहा पनि छैनन् । बजार चौतर्फि उपभोक्तालाई शोषण उन्मुख बन्दै गईरहेको छ । बजार खुल्ला छाडिएको सिंह जस्तै बन्दै गईरहेको छ ।
दुईबटा विषयमा बजारलाई अनुगमन गर्न आवश्यक देखिन्छ प्रथम अभाव, साच्चैको अभाव या कृतिम अभाव, दोस्रो बजार मुल्य निर्धारणको विधि के हो ? व्यापारी आफैद्धारा बनाईएको मुल्य हो कि बजारको सवेक्षणका आधारमा निर्धारीत मुल्य हो ।
खाना पकाउने एलपी ग्यास अभाव अहिले सवैको पीडाको विषय बन्दै गईरहेको छ । भने दाल, चिनी, चामल जस्ता अत्यावश्यक बस्तुहरुमा मिसावट तथा फलफुल तथा तरकारीमा स्वघोषित मुल्य निर्धारणका कारण यतीवेला उपभोक्ताहरु मारमा पर्ने गरेका छन् । बजारमा हुने यस्ता काला बजारी तथा उपभोक्ताको शोषण ओझेलमा छन् । यस्ता विषयहरुको निगरानीको अभावमा उपभोक्ताहरु शोषण्मा परेका छन् भने काला बजारीहरुका लागि कमाउने अवसर बन्ने गरेका छन् ।
उपभोक्ताहरु शोषित भईरहदा, आर्थिक मारमा परिरहदा बजारमा हुने यस्ता वेथितिलाई रोक्ने निकायहरु कहां हराईरहेका छन् ? अन्य समयमा उपभोक्ताहरुको हक, हित र अधिकारका कुरा उठाउने संघसस्थाहरु कता निदाईरहेका छन् ? मुलतः उपभोक्ताहरुको सुरक्षा राज्यको दायीत्व हो तर राज्यका निकायहरु समेत यतीवेला चुपचाप रहेका छन् । राज्यको उदासीनता, उपभोक्ताहरुको निश्क्रियता र संसंस्थाहरुको उपस्थिति शुन्य हुंदा त्यसको सवैभन्दा बढी फाईदा बजारलाई आफ्नो अनुकुल बनाउन खोज्नेहरुले लिईरहेका छन् ।
0 comments:
Post a Comment