२००६ साल वैशाख १० गते नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना गर्ने मध्येका बाकीरहेका एक मात्र जीवित नरबहादुर कर्माचार्यको बुधबार विहान निधन भएपछि अब नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनका जिवित ईतिहासको समेत अवसान भएको छ ।
पुष्पलालको नेतृत्वमा नारायण्ँविलास जोशी र निरञ्जन गोविन्द वैद्य र नरवहादुर कर्माचार्य र मोतीदेवी श्रेष्ठ मिलेर कलकत्ताको श्याम बजारमा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना गरेका थिए । कर्माचार्य जीवनको अन्तिम Ôण्ँसम्म पनि पार्टी, क्रान्ति र परिवर्तनको निम्ति चिन्तित र सक्रिय भैरहनुभयो । पार्टी र क्रान्तिकै हितलाई अघि बढाउने क्रममा आजीवन अविवाहित रहनुभयो ।
विक्रम सम्बत १९८१ साल कात्तिक १४ गते भाइटीकाका दिन बुबा चन्द्रबहादुर कर्माचार्य र आमा कुमारी कर्माचार्यको कोखबाट जन्मनुभएका कर्माचार्य जीवनको उत्तरार्धमा पनि अत्यन्त सक्रिय हुनुहुन्थ्यो । ८९ वर्Èको उमेरमा काठमाडौंको मोडल अस्पतालमा कर्माचार्यको निधन भएको हो । कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना हुनुभन्दा पहिले उहा“ २००५ सालदेखि प्रजातन्त्र संघमा संलग्न भएर राण्ाँ विरोधी आन्दोलन र मजदुर आन्दोलनमा सक्रिय हुनुहुन्थ्यो । यो क्रममा उहा“ जेल पर्नुका साथै निर्वासन हुनुभएको थियो ।
उहा“ले त्यतिबेला राष्ट्रिय कांग्रेसका नेताहरुलाई मिलाउन भुमिका पनि खेल्नुभयो । उनीहरुबाट देश र जनताको पÔमा केही नहुने रहेछ भन्ने निष्कर्Èमा पुगेर अर्को क्रान्तिकारी पार्टी निर्माण्ँमा लाग्नुभएका कर्माचार्यलाई चिनिया“ क्रान्ति र भारतको तेलङगाना किसान विद्रोहबाट प्रेरित हुनुहुन्थ्यो ।
कम्युनिष्ट पार्टीको गठन पश्चात उहा“ मजदुर संगठनका पनि संस्थापक अध्यÔ हुनुभयो । उहा“ पार्टीले सञ्चालन गरेका विभिन्न राजनीतिक आन्दोलनहरुमा सक्रियतापूर्वक लाग्दै २०१६ सालमा ललितपुर नगरपालिकाको मेयरमा निर्वाचित भएर जिम्मेवारी सम्हाल्नु भयो । उहा“ २०१९ सालमा तेस्रो महाधिवेशनबाट पार्टी केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित हुनुभयो ।
त्यसपछि पार्टी फुट र विभाजनको श्रृंखला सुरु भएपछि उहा“ लगायत केही साथीहरु स्वतन्त्र भएर कम्युनिष्ट आन्दोलनमा सक्रिय भइरहनुभयो । उहा“ले विभाजित समूहहरुलाई एकीकृत बनाउन निरन्तर पहल र प्रयत्न गरिरहनुभयो । यही क्रममा चौथो महाधिवेशनमा एकताबध भएर केन्द्रीय सदस्य हुनुभयो । एकता केन्द्र निर्माण्ँ हु“दा उहा“ एकता केन्द्र तदर्थ समितिको अध्यÔ समेत हुनुभयो वहां क्यान्सर रोगबाट पीडित कर्माचार्य केही दिनदेखि उपचारत हुनुहुन्थ्यो वहाको २०७० साल ९ गते बुधबार निधन भएको छ उहांको निधनसंगै नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनको एउटा जिवित ईतिहासकोपनि साथसाथै निधन भएको छ ।
पुष्पलालको नेतृत्वमा नारायण्ँविलास जोशी र निरञ्जन गोविन्द वैद्य र नरवहादुर कर्माचार्य र मोतीदेवी श्रेष्ठ मिलेर कलकत्ताको श्याम बजारमा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना गरेका थिए । कर्माचार्य जीवनको अन्तिम Ôण्ँसम्म पनि पार्टी, क्रान्ति र परिवर्तनको निम्ति चिन्तित र सक्रिय भैरहनुभयो । पार्टी र क्रान्तिकै हितलाई अघि बढाउने क्रममा आजीवन अविवाहित रहनुभयो ।
विक्रम सम्बत १९८१ साल कात्तिक १४ गते भाइटीकाका दिन बुबा चन्द्रबहादुर कर्माचार्य र आमा कुमारी कर्माचार्यको कोखबाट जन्मनुभएका कर्माचार्य जीवनको उत्तरार्धमा पनि अत्यन्त सक्रिय हुनुहुन्थ्यो । ८९ वर्Èको उमेरमा काठमाडौंको मोडल अस्पतालमा कर्माचार्यको निधन भएको हो । कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना हुनुभन्दा पहिले उहा“ २००५ सालदेखि प्रजातन्त्र संघमा संलग्न भएर राण्ाँ विरोधी आन्दोलन र मजदुर आन्दोलनमा सक्रिय हुनुहुन्थ्यो । यो क्रममा उहा“ जेल पर्नुका साथै निर्वासन हुनुभएको थियो ।
उहा“ले त्यतिबेला राष्ट्रिय कांग्रेसका नेताहरुलाई मिलाउन भुमिका पनि खेल्नुभयो । उनीहरुबाट देश र जनताको पÔमा केही नहुने रहेछ भन्ने निष्कर्Èमा पुगेर अर्को क्रान्तिकारी पार्टी निर्माण्ँमा लाग्नुभएका कर्माचार्यलाई चिनिया“ क्रान्ति र भारतको तेलङगाना किसान विद्रोहबाट प्रेरित हुनुहुन्थ्यो ।
कम्युनिष्ट पार्टीको गठन पश्चात उहा“ मजदुर संगठनका पनि संस्थापक अध्यÔ हुनुभयो । उहा“ पार्टीले सञ्चालन गरेका विभिन्न राजनीतिक आन्दोलनहरुमा सक्रियतापूर्वक लाग्दै २०१६ सालमा ललितपुर नगरपालिकाको मेयरमा निर्वाचित भएर जिम्मेवारी सम्हाल्नु भयो । उहा“ २०१९ सालमा तेस्रो महाधिवेशनबाट पार्टी केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित हुनुभयो ।
त्यसपछि पार्टी फुट र विभाजनको श्रृंखला सुरु भएपछि उहा“ लगायत केही साथीहरु स्वतन्त्र भएर कम्युनिष्ट आन्दोलनमा सक्रिय भइरहनुभयो । उहा“ले विभाजित समूहहरुलाई एकीकृत बनाउन निरन्तर पहल र प्रयत्न गरिरहनुभयो । यही क्रममा चौथो महाधिवेशनमा एकताबध भएर केन्द्रीय सदस्य हुनुभयो । एकता केन्द्र निर्माण्ँ हु“दा उहा“ एकता केन्द्र तदर्थ समितिको अध्यÔ समेत हुनुभयो वहां क्यान्सर रोगबाट पीडित कर्माचार्य केही दिनदेखि उपचारत हुनुहुन्थ्यो वहाको २०७० साल ९ गते बुधबार निधन भएको छ उहांको निधनसंगै नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनको एउटा जिवित ईतिहासकोपनि साथसाथै निधन भएको छ ।
0 comments:
Post a Comment